1ο Διεθνές Συνέδριο Μουσικολογίας

Ινστιτούτο Goethe Αθηνών, 25-27 Φεβρουαρίου 2002

Περιλήψεις

Νίκος Τσούχλος

Σύγχρονες προβληματικές της δημόσιας και ιδιωτικής υποστήριξης της μουσικής ζωής στη δυτική Ευρώπη. Από την κουλτούρα των θεσμών στην κουλτούρα του γεγονότος

Τα πρώτα μεταπολεμικά χρόνια επικρατεί στα κράτη της Δυτικής Ευρώπης η πεποίθηση ότι η στήριξη του πολιτισμού, και ειδικότερα των παραστατικών τεχνών, αποτελεί θεμελιώδη υποχρέωση του κράτους. Έτσι, κατά την περίοδο αυτή παγιώνεται ένα περίπλοκο σύστημα επιχορηγούμενων οργανισμών, όπως λυρικά θέατρα, ραδιοφωνίες και ορχήστρες, που απορροφά πρωτοφανή για τα προπολεμικά δεδομένα κρατικά κονδύλια και στο πλαίσιο του οποίου αναπτύσσεται έντονη δραστηριότητα, που αφορά τόσο την αναπαραγωγή ρεπερτορίου του παρελθόντος όσο και τη σύγχρονη δημιουργία.
Το σύστημα αυτό βρίσκεται σήμερα σε κρίση, τις ρίζες της οποίας μπορούμε να παρακολουθήσουμε ήδη από τις αρχές της δεκαετίας του ’70 και την εξέλιξη της οποίας παρακολουθούμε μέσα από φαινόμενα, όπως η επιρροή πάνω στον κόσμο του επιδοτούμενου θεάματος είτε ακροάματος της διεθνούς δισκογραφικής αγοράς, η γενικότερη αμφισβήτηση της αξιολογικής διάκρισης «υψηλής» τέχνης και «ελασσόνων» πολιτιστικών δραστηριοτήτων (και ο συνεπακόλουθος προβληματισμός ως προς την συντριπτική προτίμηση των κρατικών φορέων υπέρ της πρώτης κατηγορίας), καθώς και, σε επίπεδο διαχείρισης των επιχορηγούμενων πολιτιστικών φορέων, η σταδιακή υιοθέτηση μεθόδων χρηματοδότησης και διοίκησης που αντλούν την έμπνευσή τους από τον ιδιωτικό τομέα.
Σήμερα, το ευρωπαϊκό πολιτιστικό τοπίο αλλάζει ραγδαία, καθώς παρατηρούνται νέα φαινόμενα, όπως η βαθιά κρίση του δίσκου και η εμφανής πλέον επιρροή της οικονομικής λογικής στο ίδιο το περιεχόμενο των μουσικών δραστηριοτήτων. Όσο και αν είναι νωρίς να κάνει κανείς προβλέψεις ως προς το μέλλον του κόσμου του επιδοτούμενου θεάματος είτε ακροάματος, η σταδιακή διολίσθηση από την κουλτούρα των θεσμών στην κουλτούρα του γεγονότος και η συνεπακόλουθη όξυνση της κρίσης στη δημόσια επιδότηση των μεγάλων οργανισμών πρωτογενούς παραγωγής, όπως συμφωνικές ορχήστρες, ραδιοφωνίες και λυρικά θέατρα, φαίνεται αναπόφευκτη.

© Περιοδικό «Μουσικολογία»