Προλογικό σημείωμα

Στο διπλό αυτό τεύχος, η Μουσικολογία παρουσιάζει την ύλη της σε δύο ενότητες: η πρώτη αποτελεί ένα αφιέρωμα στη Γαλλία, στη μουσική και τη μουσική της ζωή. Πρόκειται για το μεγαλύτερο μέρος της ύλης, το οποίο αναφέρεται στη μουσική της Γαλλίας, στη μουσικοαισθητική της σκέψη και στο εμπνευσμένο μουσικοκοινωνιολογικό μεταρρυθμιστικό της πνεύμα.
Σε μία δεύτερη ενότητα συγκεντρώνονται άρθρα για την ελληνική μουσική. Πρόκειται για δύο κείμενα, τα οποία αναφέρονται στον λαϊκό μουσικό μας πολιτισμό. Παράλληλα, η έρευνα της ελληνικής έντεχνης μουσικής, στην οποία το περιοδικό μας τοποθετεί ιδιαίτερο βάρος, καλύπτεται αυτή τη φορά με ένα άρθρο για τον Νικόλαο Μάντζαρο που εμπλουτίζει την έρευνα με ως τώρα άγνωστα στοιχεία.
Στην ενότητα που αποτελεί το αφιέρωμα στη Γαλλία περιλαμβάνεται και το μεταρρυθμιστικό πρόγραμμα του Γαλλικού Υπουργείου Πολιτισμού που εφαρμόσθηκε εδώ και δέκα χρόνια. Η δημοσίευση αυτή – όπως άλλωστε και όλες οι άλλες – δεν έχει μόνο την έννοια της κάλυψης των αναγκών ενός αφιερώματος. Το περιοδικό μας, επισημαίνοντας τις προσπάθειες και τις συζητήσεις για μεταρρύθμιση στο χώρο της μουσικής εδώ, αισθάνθηκε από καιρό την ανάγκη και την υποχρέωση να συμβάλει στο σχετικό προβληματισμό, με τον τρόπο της έγκυρης πληροφόρησης των ενδιαφερομένων, στους οποίους συμπεριλαμβάνεται πρώτα όλος ο μουσικός επαγγελματικός χώρος, αλλά και ο ευρύτερος κύκλος π.χ. γονέων και πολιτών που ενδιαφέρονται για την εξέλιξη και ανάπτυξη του πολιτισμικού δυναμικού μας μακροπρόθεσμα.
Η συζήτηση θα συνεχισθεί από το περιοδικό μας και η σύνταξή του φιλοδοξεί να παρουσιάσει θέσεις χρήσιμες όχι μόνο για την κριτική των συνθηκών που επικρατούν στην χώρα μας, αλλά και για τη θετική διατύπωση προτάσεων για την – έστω και αργά – διαμόρφωση των προϋποθέσεων έρευνας, παιδείας και επιπέδου μουσικής ζωής στη χώρα μας. Από το γαλλικό πρόγραμμα που δημοσιεύεται στο τεύχος αυτό, τονίζουμε την απόφαση για την ίδρυση Συντονιστικού Κέντρου Παιδαγωγικών Ερευνών, τη σύνδεση έρευνας και διδασκαλίας και την προσπάθεια για δημιουργία μουσικά επιδεκτικού περιβάλλοντος ερασιτεχνών, από το οποίο ξεπηδούν και οι επαγγελματικές ομάδες μουσικών. Ιδιαίτερα στεκόμαστε τη στιγμή αυτή στην προσπάθεια αποκέντρωσης της μουσικής ζωής, που συνδέεται με το δύσκολο πρόβλημα δημιουργίας υποδομών.
Γίνεται σαφές ότι χωρίς αυτές τις γενικότερες υποδομές παραμένει και η αποκέντρωση της κουλτούρας ένα όραμα, με αρνητικό ρόλο μάλιστα για τις δυνατότητες ανάπτυξης και στο κέντρο. Η γαλλική πείρα μάς βοηθάει να συνειδητοποιήσουμε όχι μόνο τις ομοιότητες και τις διαφορές που βρίσκονται στην επιφάνεια των πραγμάτων. Το πρόβλημα της «ηχορύπανσης» στην Ελλάδα, π.χ., δεν είναι μόνο απόρροια των συνεπειών του σύγχρονου τεχνικού πολιτισμού, όπως παντού. Είναι και συνάρτηση της έλλειψης υποδομών για τη δημιουργία υπεύθυνων επαγγελματικών ομάδων και επιπέδου επαγγελματικών πρακτικών στα πλαίσια της σύγχρονης κοινωνίας. Πρώτα λοιπόν πρέπει να αντιμετωπίσουμε το πρόβλημα αυτό και μάλιστα αναγκαστικά μαζί με το πρόβλημα της σύγχρονης μαζικής κουλτούρας – στην Ελλάδα τα προβλήματα αντιμετωπίζονται πάντα σωρευτικά, ούτως ειπείν, λόγω της ιστορικής καθυστέρησης της ανάπτυξης – και έτσι να μπορέσουμε να τοποθετήσουμε σωστά το πρόβλημα του πλουραλισμού και της δημοκρατίας στην ελληνική μουσική πολιτική.

© Περιοδικό «Μουσικολογία»