Ο Antonin Sychra (1918-1969), ως αισθητικός της μουσικής, μαθητής του ιδρυτή της στρουκτουραλιστικής Σχολής της Πράγας, Γιαν Μουκαρόφσκυ, εκπροσωπεί στο πεδίο της μουσικολογίας μία μαρξιστική λειτουργιστική σχολή, η οποία κατέληξε σε νεοθετικιστικές μεθόδους στατιστικής ανάλυσης αισθητικών μορφών, με αφετηρία θεωρίες της επικοινωνίας. Ιστορικά και επιστημονικά, το άρθρο αυτό αποτελεί μία από τις πιο σημαντικές προσπάθειες κριτικής της ως τότε έρευνας, η οποία ήταν κυρίως ιστορικά και φιλολογικά προσανατολισμένη. Εισάγει τη μέθοδο μιας σημασιολογικής ανάλυσης των δομών, η οποία λαμβάνει ως αφετηρία την ενότητα λόγου και μουσικής και τους ιδιαίτερους ερμηνευτικούς τρόπους του λαού. Οι τρόποι αυτοί συχνά – όπως στο περιπαθές, μακρόσυρτο τραγούδι της Μοραβίας, που αποτελεί εδώ το αντικείμενο της ανάλυσης – επηρεάζουν μεγέθη, όπως τον τονισμό ή μη τονισμό σε μία
ισοβαρή μελωδία, την καθυστέρηση της ρυθμικής αγωγής, την άρση της διάκρισης ισχυρών και αδύνατων χρόνων κ.λπ., σε βαθμό που οδηγούν σε σχετικοποίηση της πρωταρχικής σπουδαιότητας εννοιών της παραδοσιακής αισθητικής (όπως είναι το ύψος, η διάρκεια, ο ρυθμός και η έννοια της μορφής).
Έτσι, ο συγγραφέας καταφέρνει να καταδείξει το πώς στοιχεία της έκφρασης του περιπαθούς τραγουδιού αναφέρονται σε έναν συλλογικό υποκειμενισμό με το να αποτελούν τα σπουδαιότερα μέσα της «βασικής σημασιολογικής πρόθεσης», του περιεχομένου που τείνει προς το χαλάρωμα της σταθερότητας της μορφής. Η ανάλυση βασίζεται στην επαγωγική, περιγραφική και συγκριτική μέθοδο των ιδιοτυπιών του τσεχοσλοβακικού φολκλόρ κατά περιοχές, ενώ ταυτόχρονα αποτελεί μία εισαγωγή σε εφαρμοσμένες έννοιες της σημειολογίας και στα βασικά σημεία κριτικής των παραδοσιακών μεθόδων.
| © Περιοδικό «Μουσικολογία» |