Περιλήψεις τεύχους 12-13 (2000)

Μάρκος Τσέτσος

Η μουσική αισθητική του Schopenhauer: ένας φιλοσοφικός και μουσικοαισθητικός κριτικός σχολιασμός

Το άρθρο προσανατολίζεται προς μία κριτική προσπάθεια να ερμηνευτεί το πολυσυζητημένο κείμενο του Schopenhauer, το οποίο εκφράζει ένα κορύφωμα της ρομαντικής σκέψης για τη μουσική, ως δυνατότητα μιας μη εννοιολογικής αντίληψης του κόσμου και υπέρβασης των γνωσιολογικών χωρισμών, μέσω της «ενόρασης» και της «αισθητικής εμπειρίας». Σημαντική είναι η αναφορά στη φιλοσοφική παράδοση της σκέψης αυτής και η κριτική προσπάθεια σύνδεσης φιλοσοφικοαισθητικών μεγεθών με τη διαπραγμάτευση αισθητικοτεχνικών όρων που απαντώνται στο κείμενο του φιλοσόφου.
Πρόκειται βασικά για μια εισαγωγή στην αισθητική της μουσικής του Schopenhauer. Δύο είναι οι στόχοι του κειμένου αυτού. Πρώτον, η διερεύνηση των φιλοσοφικών προϋποθέσεων για την κατανόηση της αισθητικής της μουσικής του Schopenhauer και, δεύτερον, ένα κριτικό σχόλιο σχετικά με ορισμένα προβλήματα, τα οποία εγείρει η αισθητική αυτή.
Για τον πρώτο στόχο, είναι αναγκαίο να επιχειρηθεί μια ανασυγκρότηση του ευρύτερου θεωρητικού πλαισίου, το οποίο προετοιμάζει την αισθητική της μουσικής του φιλοσόφου, με την εξέταση της γνωσιολογικής παραμέτρου της φιλοσοφίας του και του ρόλου που διαδραματίζει η αισθητική σ αυτήν, λαμβάνοντας υπόψη ότι για τον Schopenhauer η αισθητική εμπειρία αποτελεί μια ιδιότυπη και απελευθερωτική μορφή γνώσης. Η απόρριψη της ιστορικής διάστασης, η απαίτηση για αμεσότητα στη γνώση του Wesen το οποίο αποκαλύπτεται, και η εγκατάλειψη της Verstand στη συγκρότηση της αισθητικής κρίσης που αφορά τη μουσική, είναι μερικά από τα προβλήματα που εξετάζονται στο άρθρο αυτό.

© Περιοδικό «Μουσικολογία»