Μια απόπειρα ερμηνείας της Ραψωδίας για πιάνο σε σι ελάσσονα (Op. 79, αρ. 1) του Johannes Brahms
Οι μελέτες των Christian Martin Schmidt Johannes Brahms und seine Zeit (1983), Denis Matthews Brahms’ Piano Music (1986) και Malcolm Macdonald Brahms (1993), αποτέλεσαν τις πιο σύγχρονες πηγές του συγγραφέα για τις βιβλιογραφικές αναφορές στη διατριβή του (1999). Μετά από διερεύνηση της βιβλιογραφίας που αναφέρεται στις παραπάνω μελέτες, ανακάλυψε ότι έπρεπε να γίνουν ακόμα μερικές παρατηρήσεις σχετικά με τη Ραψωδία σε Σι Ελάσσονα (έργο 79, αρ. 1):Πρώτον, κανείς δεν είχε παρατηρήσει τη θεματική της συγγένεια με το Volksliedchen, έργο 68, αρ. 9, του R. Schumann (Album für die Jugend).Δεύτερον, κανένας δεν είχε επιχειρήσει ακόμη μια μορφολογική ανάλυση των μέτρων 1-94, που αποτελούν το πρώτο μέρος της τριμερούς μορφής της ραψωδίας και είναι κατασκευασμένο στα πρότυπα της σονάτας. Αυτά τα μέτρα δείχνουν έντονα τη χαρακτηριστική μουσική ιδιοσυγκρασία του Brahms: επεξεργάζεται τη μελωδία του Schumann από το έργο 68, αρ. 9, ως δεύτερο θέμα της σονάτας (μέτρα 30-38) και μέσω του μετασχηματισμού μοτίβων και διαστημάτων κατασκευάζει το πρώτο θέμα της σονάτας (μέτρα 1-4). Υιοθετώντας τις διαδικασίες έκθεσης της Νεογερμανικής Σχολής (μέθοδος πραγματικής μετατροπικής ακολουθίας) και χρησιμοποιώντας τη δική του τεχνική σύνθεσης της αναπτυσσόμενης παραλλαγής, ο Brahms πειραματίζεται ευρηματικά με τη δομή της σονάτας.Αυτό το είδος ανάλυσης πραγματοποιείται στο τρίτο μέρος του άρθρου, ενώ ο συσχετισμός της πρώτης με τη δεύτερη ραψωδία του έργου 79 επιχειρείται στο τρίτο και τέταρτο μέρος του άρθρου, καταδεικνύοντας ένα θέμα που δεν έτυχε ιδιαίτερης προσοχής μέχρι σήμερα.Στο τέταρτο μέρος του άρθρου συζητούνται τα προβλήματα ορολογίας που αναφύονται.Στο δεύτερο μέρος του άρθρου παρουσιάζονται συνοπτικά τα αποτελέσματα μιας μουσικοϊστορικής έρευνας – που βρίσκεται σε εξέλιξη – σχετικά με το έργο του Brahms και την πρόσληψή του. Τα αποτελέσματα αυτά διαμορφώνουν το πλαίσιο για την προτεινόμενη ερμηνευτική προσπάθεια του συγγραφέα.Τέλος, το πρώτο μέρος του άρθρου, υπό μορφή εισαγωγής, θίγει θέματα μεθοδολογίας, τα οποία αφορούν κάθε προσπάθεια ερμηνείας.
© Περιοδικό «Μουσικολογία»