Χρειάσθηκε να περάσουν πολλοί αιώνες για να φθάσει η ρωμαϊκή μουσική σε ένα υψηλό επίπεδο, ούτως ώστε να καταστεί αναγκαία η διεξοδική εξέτασή της από τους θεωρητικούς – και ενόσω μάλιστα υπήρχε ήδη ένα πλούσιο ελληνικό υπόβαθρο σε αυτόν τον τομέα. Μετά την πτώση της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, πάντως, η δημιουργία της δυτικοευρωπαϊκής μουσικής επί τη βάσει της ρωμαϊκής συντελέσθηκε κατά τρόπο φυσικό. Όλες οι περί μουσικής πραγματείες από την ρωμαϊκή εποχή έως τον 17ο αιώνα είναι γραμμένες στα λατινικά, την lingua universalis [παγκόσμια / κοινή γλώσσα] του τότε κόσμου. Οι περισσότερες από αυτές τις πραγματείες χρησίμευαν ως εγχειρίδια, αρχικά για τις ρωμαϊκές σχολές και αργότερα για τις καθολικές ή τις μοναστηριακές σχολές στην Δυτική Ευρώπη. Υπάρχουν πολλές διαφορές από συγγραφέα σε συγγραφέα αναφορικά με το ύφος, το επίπεδο της χρησιμοποιούμενης γλώσσας και τον τρόπο με τον οποίον αναλύεται η μουσική θεωρία. Είναι ωστόσο γεγονός ότι πίσω από τις συγκεκριμένες πραγματείες μπορεί κανείς να διακρίνει την εις βάθος έρευνα και μελέτη καθηγητών, σπουδαστών, τραγουδιστών, μουσικών, συνθετών και θεωρητικών σε ό,τι αφορά στον ρυθμό, την αρμονία και την μελωδία. Η μελέτη αυτή οδηγεί τελικά στην διαμόρφωση της μεσαιωνικής μουσικής θεωρίας, η οποία βασίζεται ως επί το πλείστον στα πολυφωνικά μουσικά συστήματα.
© Περιοδικό «Μουσικολογία»