Περιλήψεις τεύχους 22 (2015)

Χριστίνα Αναγνωστοπούλου

Η Μουσική ως Γλώσσα: Μέθοδοι συνοχής στο μουσικό και το γλωσσικό κείμενο

Γιατί η μουσική ως γλώσσα είναι τόσο σημαντική για τη μουσική ανάλυση; Αναρωτιέται ο Κόφι Αγκάγου (2009), ένας από τους μεγαλύτερους στοχαστές της μουσικής και αναλυτές σήμερα. Αν παραθέσουμε τη γλώσσα και τη μουσική, ως δύο συστήματα επικοινωνίας μέσα στον χρόνο, παρατηρούμε πολλές ομοιότητες που αξίζει να αναφερθούν και να συζητηθούν. Σε αυτή την προσέγγιση, μολαταύτα, πρέπει κανείς να είναι πολύ προσεκτικός, ώστε να μην παραβλέψει τις συχνά εμφανείς διαφορές τους. Αυτή η εργασία επικεντρώνεται στις ομοιότητες και συγκεκριμένα βλέπει τη μουσική ως πραγματεία ή κείμενο (discourse). Εξετάζει δύο προσεγγίσεις στην ανάλυση της γλωσσικής πραγματείας, οι οποίες σχετίζονται με τους μηχανισμούς που προσδίδουν συνοχή στο γλωσσικό κείμενο: πρώτον, τη θεωρία των Χάλιντεϋ και Χασάν, μία κλασική θεωρία συνοχής στη γλώσσα, που πρωτοεμφανίστηκε το 1976, και δεύτερον, τη θεωρία του Γκρέιμας (1966) για συνοχή στο σημασιολογικό επίπεδο της γλώσσας. Βλέπουμε πώς αυτές οι δύο θεωρίες μπορούν να προσαρμοστούν και να εφαρμοστούν στη μουσική ανάλυση. Παρατηρούμε ότι η μουσική, όπως και η γλώσσα, επιτυγχάνει τη συνοχή της κυρίως μέσω του μηχανισμού της επανάληψης. Η επανάληψη αυτή δεν είναι απαραίτητα επανάληψη κάποιου μουσικού χωρίου, αλλά μπορεί να είναι επανάληψη κάποιας μουσικής ιδιότητας. Η συνοχή στη μουσική είναι κυρίως σημασιολογική ιδιότητα, χωρίς αυτό να αποκλείει το να είναι και συντακτική.

© Περιοδικό «Μουσικολογία»