Ο Δημήτρης Θέμελης (1931), καθηγητής μουσικολογίας, συνθέτης και βιολιστής, άρχισε να ασχολείται με τη σύνθεση από το 1970 και εξής, με κύρια πηγή έμπνευσης τα ποιήματα του πατέρα του, ποιητή Γιώργου Θέμελη. Στη διαμόρφωση της μουσικής του προσωπικότητας σημαντικό ρόλο έπαιξαν τόσο οι σπουδές του στην έντεχνη δυτικοευρωπαϊκή μουσική, όσο και η επαφή του με την ελληνική παραδοσιακή μουσική. Έκτοτε έχει εξελιχθεί σ’ έναν πολυγραφότατο συνθέτη, ο οποίος έχει μελοποιήσει πλήθος ποιημάτων σύγχρονών του νεοελλήνων ποιητών. Στην εργασία αυτή θα εξεταστεί ο τρόπος μελοποίησης των ποιημάτων του Οδυσσέα Ελύτη «Επτά νυχτερινά Επτάστιχα» και «Μικρή πράσινη θάλασσα», με έμφαση στη σχέση μουσικής και λόγου. Τα «Επτά νυχτερινά Επτάστιχα» ανήκουν στα πρώτα ποιήματα του ποιητή. Γράφτηκαν το 1934 και δημοσιεύτηκαν αρχικά το 1937 στο περιοδικό Μακεδονικές Ημέρες. Το 1940 συμπεριλήφθηκαν μαζί με όλη την μέχρι τότε ποιητική παραγωγή του Ελύτη στον τόμο με τον γενικό τίτλο Προσανατολισμοί. Πρόκειται για ολιγόστιχα ποιήματα στο χώρο του υπερρεαλισμού, γραμμένα με ρυθμική ελευθερία, και παρουσιάζουν τη ζωή σαν ένα άθροισμα εικόνων με ιδιαίτερο λυρισμό. Τα σύμβολα που περιέχουν ανήκουν συχνά στο φυσικό τοπίο. Η «Μικρή πράσινη θάλασσα» ανήκει στην ποιητική συλλογή «Το Φωτόδεντρο και η Δέκατη Τέταρτη Ομορφιά» (1971). Στο ποίημα βρίσκουμε ορισμένα από τα βασικά χαρακτηριστικά της ποίησης του Ελύτη, όπως η προσέγγιση του κόσμου με τις αισθήσεις, η αναφορά στην ελληνική ιστορία και στη θρησκεία, και η σχέση με την ελληνική φύση. Ο Δημήτρης Θέμελης μελοποιεί όλους τους στίχους των ποιημάτων με αντιστοιχία στίχων – μουσικών φράσεων στα περισσότερα σημεία. Το ιδίωμά του είναι κυρίως νέο-τροπικό, υπογραμμίζοντας την ελληνικότητα των ποιημάτων. Η συνοδεία έχει άλλη μελωδική πορεία από τη φωνητική γραμμή και δημιουργεί με τη συνεχή ροή της δραματικό υπόβαθρο, ώστε να υπογραμμίζει το ποιητικό περιεχόμενο.
© Περιοδικό «Μουσικολογία»