Περιλήψεις τεύχους 22 (2015)

Μαριάννα Σιδερή

“Prima la musica e poi le parole”: Ένα μουσικοθεατρικό Capriccio ή η απάντηση στο μείζον αισθητικό ζήτημα της Όπερας;

Η διαλεκτική σχέση της μουσικής και της ποίησης, η διατήρηση της λεπτής ισορροπίας ανάμεσα στις δύο τέχνες, σε συνδυασμό με την οριοθέτηση του εκφραστικού πεδίου δραστηριοποίησής τους στα πλαίσια της αφήγησης μίας ιστορίας, αποτελούν σημαντικά αισθητικά ζητήματα της όπερας. Σε αντίθεση με το δραματικό θέατρο, όπου η ανωτερότητα της ποίησης απέναντι στη μουσική υπήρξε αναμφισβήτητη, στο μουσικό θέατρο η ισορροπία ανάμεσα στις δύο εκφραστικές τέχνες διαταράσσεται, με τη μουσική και την ποίηση να μάχονται για την κατοχύρωση της θέσης του κεντρικού οργανωτή, τραυματίζοντας σοβαρά το καλλιτεχνικό αποτέλεσμα. Προκειμένου η όπερα να επιβιώσει στο χρόνο, όφειλε να διορθώσει τον εαυτό της μέσα από την αποκατάσταση της ισορροπίας των εν δυνάμει τεχνών που την συγκροτούν, ομαλοποιώντας το εσωτερικό υφολογικό χάσμα που απειλούσε την ύπαρξή της. Με αφετηρία τον 18ο αιώνα, δίπλα σε σοβαρού και ορθολογικού ύφους κείμενα που αφιερώνουν ολοκληρωτικά ή αποσπασματικά τη θεματολογία τους στον καθορισμό των εκφραστικών λειτουργιών της μουσικής και της ποίησης στο δράμα, τροφοδοτώντας στη συνέχεια μεταρρυθμιστικές κινήσεις αποκατάστασης της ισορροπίας ανάμεσα στις δύο εκφραστικές τέχνες, μία σειρά αυτο-αναφορικών έργων προσεγγίζει μουσικοθεατρικά το ίδιο αισθητικό ζήτημα κάτω από το προστατευτικό πέπλο της κωμωδίας. Η παρούσα ανακοίνωση επιχειρεί την εξέταση αυτών των θέσεων, όπως αναπτύσσονται από τους ίδιους τους δραματουργούς στα πλαίσια μίας θεατρικής συζήτησης για την όπερα από τον κόσμο της όπερας.

© Περιοδικό «Μουσικολογία»