Περιλήψεις τεύχους 22 (2015)

Αθανάσιος Ζέρβας

Η αναζήτηση του ηχητικού νοήματος συνόλων φθόγγων σε συνάρτηση με σύνολα γραμμάτων. Πειραματική διερεύνηση και μελοπλασία

Η φαινομενική ομοιότητα της μουσικής με τη γλώσσα, που εν μέρει έγκειται στην χρήση κοινής ορολογίας για ζητήματα είτε αιτιολόγησης γραμματικών και συντακτικών φαινομένων και χειρισμών, είτε ερμηνευτικών προσεγγίσεων όπως «έκφραση και εκφραστικότητα», «νοηματικό-μουσικό περιεχόμενο», «μουσική γλώσσα και λεξιλόγιο» κ.λπ., αμφισβητείται από διακεκριμένους συνθέτες αλλά και μελετητές. Ακόμα και η προσπάθεια απόδοσης συγκεκριμένων μουσικών χειρισμών από γλώσσα σε γλώσσα συχνά οδηγείται στην αναφορά τεχνικών όρων στα πλαίσια της γενικότητας όπως: «temporal sequence of articulated sounds which are more than just sounds…» (σε ελεύθερη μετάφραση: ρυθμικές-μετρικές ακολουθίες τονισμένων ήχων που δεν είναι απλά ήχοι…). Επιπροσθέτως, η προσπάθεια να ερμηνευτούν, να περιγραφούν ή και να επεξηγηθούν μουσικοί ήχοι με τη χρήση λέξεων οδηγείται σε υποκειμενικά συμπεράσματα, όπως υποστηρίζουν διακεκριμένοι συνθέτες. Μολονότι οι περιγραφές, οι ερμηνείες, οι επεξηγήσεις κ.λπ., ενδέχεται να παρουσιάζουν φιλολογικό ενδιαφέρον ως προς την αρτιότητα στη σύνταξη και στη χρήση ρητορικών σχημάτων, κινούνται παράλληλα με το μουσικό έργο και οδηγούνται στη μυθοπλασία, ενώ εξ αντικειμένου προκαλούν αμέτρητες ερμηνευτικές προσεγγίσεις. Στην παρούσα εργασία θα διερευνηθεί η προοπτική της ισόρροπης αντιστοίχισης μουσικής και γλώσσας, μέσα από τη συστηματική σύνδεση γραμμάτων με φθόγγους στα πλαίσια της μελοπλασίας.

© Περιοδικό «Μουσικολογία»