Προλογικό σημείωμα

Το περιοδικό Μουσικολογία έρχεται να καλύψει ένα κενό στον ελληνικό χώρο, στο πεδίο του προβληματισμού για τη θεωρία της μουσικής και της μουσικής ως πράξης. Στον τόπο μας έγιναν κατά καιρούς προσπάθειες να δημιουργηθούν μουσικολογικά περιοδικά που, αν και υπήρξαν μεμονωμένες και δεν είχαν ίσως πάντα την ευρύτερη διάδοση που τους άξιζε, έχουν για μας σημασία, τόσο όσον αφορά στον ουσιαστικό τους προβληματισμό όσο και ιστορική σημασία: αποτελούν μία «παράδοση» ελληνικού μουσικού προβληματισμού, στην οποία μπορούμε να αναφερθούμε προσπαθώντας να υλοποιήσουμε την ελπίδα συνέχισής της. Το βάρος του έργου που αναλαμβάνουμε είναι μεγάλο, αν σκεφθούμε ότι προϋπήρξαν στην χώρα μας περιοδικά, όπως π.χ. η Μουσική Ζωή των Μ. Καλομοίρη, Δ. Μητρόπουλου και Μ. Βάρβογλη.
Λόγοι ιστορικοί ενός τόπου που βασανίσθηκε από πολιτική αστάθεια και συνεχείς αγώνες εθνικής και κοινωνικής επιβίωσης εμπόδισαν μία εξέλιξη της άνθισης και προόδου θεσμών, περιοδικών και μουσικής ζωής, όπως είχε αρχίσει να δημιουργείται στις δεκαετίες του 20 και του 30 από ιστορικές προσωπικότητες της ελληνικής μουσικής. Έτσι ίσως η μόνη αδιάλειπτη συνέχεια του γραπτού λόγου για την μουσική παρέμεινε η μουσική κριτική των εφημερίδων.
Σήμερα, νομίζοντας ότι υπάρχει η ελπίδα, που βασίζεται σε αντικειμενικά δεδομένα, μιας σύγχρονης ελληνικής κοινωνίας και παιδείας, που δεν θα βασίζεται μόνο στην πρωτοβουλία και τον μόχθο μεμονωμένων ατόμων, αλλά στην διαδικασία δημιουργίας πυρήνων-φορέων της μουσικής με σταθερό λειτουργικό ρόλο για την μουσική ζωή (θεσμοί διάδοσης της μουσικής, ωδεία, ερευνητικά κέντρα, Ανώτατη Εκπαίδευση, καλλιεργημένο κοινό), ξεκινάει την πορεία του το περιοδικό Μουσικολογία από μία ομάδα μουσικολόγων και ερευνητών της μουσικής σε συνεργασία με τις εκδόσεις «Οδυσσέας». Με την προσπάθεια αυτή θέλουμε να συμβάλουμε στην καλλιέργεια της μουσικολογικής επιστήμης και να βοηθήσουμε να γίνουν συνειδητές οι σύγχρονες ανάγκες μουσικής παιδείας, καθώς και ο χαρακτήρας του πολιτισμικού πλαισίου της.
Το περιοδικό Μουσικολογία ιδρύεται κατά μία ευτυχή συγκυρία ακριβώς στο έτος της εκατονταετούς επετείου από την ίδρυση του περιοδικού Τριμηνιαίο Περιοδικό Μουσικολογίας (Vierteljahresschrift für Musikwissenschaft) από τον ιστορικό της μουσικής και καθηγητή του Πανεπιστημίου της Βιέννης Guido Adler, και από την καθιέρωση του όρου «Επιστήμη της μουσικής» στο ακαδημαϊκό πλαίσιο των επιστημών. Η έκδοσή του συμπίπτει επίσης με την χρονιά 1985 που είναι αφιερωμένη στην μουσική, έκφανση του πνεύματος «υψηλότερη από κάθε γνώση και φιλοσοφία» (Μπετόβεν). Την σχέση της ενθουσιαστικής «ρομαντικής» αυτής εξομολόγησης για την μουσική προς την πραγματικότητα έχει καθήκον να εξηγεί κάθε σοβαρό κείμενο για την μουσική, ανεξαρτήτως της θεματικής του και της μεθόδου του (από το πιο απλό ως το πιο σύνθετο).
Γι αυτό και ο τίτλος Μουσικολογία – Περιοδική έκδοση μουσικής θεωρίας και πράξης υποδηλώνει τόσο τον επιστημονικό λόγο για το αντικείμενο, όσο και την προσπάθεια ταύτισης του λόγου αυτού με την γενική θεώρηση της μουσικής ως φαινομένου και ως πρακτικής πραγματικότητας της ζωντανής μουσικής, της τέχνης της μουσικής. Συνθέτες, καλλιτέχνες, σπουδαστές της μουσικής, καλλιεργημένοι ερασιτέχνες, είναι οι φορείς της μουσικής επικοινωνίας και διαμορφώνουν την σχέση μουσικής επιστήμης και μουσικής ζωής. Σ αυτούς απευθύνεται ένα τέτοιο περιοδικό, φιλοδοξώντας ταυτοχρόνως να αποτελέσει το όργανο πρόσφορης συζήτησης επιστημόνων, μουσικών και ερευνητών, και να συμβάλει στην δημιουργία ελληνικής μουσικολογικής σκέψης μέσα στα διεθνή πολιτισμικά πλαίσια ανταλλαγής ιδεών και στην διερεύνηση της ελληνικής μουσικής δημιουργίας και της ιδιότυπης «μικτής» πολιτισμικής μας ταυτότητας.
Το περιοδικό Μουσικολογία – Περιοδική έκδοση μουσικής θεωρίας και πράξης σκοπεύει στην δημιουργία ενός οργάνου συζήτησης ελλήνων μουσικολόγων, ερευνητών και μουσικών. Θα συμπεριλαμβάνει άρθρα πρωτότυπα ή μεταφράσεις άρθρων αισθητικής, ψυχολογίας, σύγχρονης θεωρίας της μουσικής, αισθητικές-τεχνικές αναλύσεις έργων (και πρωτότυπες για την ελληνική έντεχνη μουσική), σύντομες ιστορικές αναφορές σε φορείς και θεσμούς μουσικής, βιβλιοκριτική, δισκοκριτική, πληροφόρηση για αρχεία και βιβλιοθήκες, και άρθρα μουσικής πολιτικής. Θα προσπαθεί επίσης να συμπεριλαμβάνει και ανατυπώσεις σημαντικών κειμένων παλαιότερων ελλήνων συγγραφέων.
Το περιοδικό επιδιώκει την πλουραλιστική εκπροσώπηση απόψεων, τάσεων και μεθοδολογιών, στη βάση μιας κοινής συζήτησης και του κοινού ενδιαφέροντος για την ανάπτυξης της μουσικής παιδείας και της έρευνας στον τόπο μας. Φιλοδοξεί να δημιουργήσει τις προϋποθέσεις για μουσικές σπουδές επιπέδου ανώτατης εκπαίδευσης, ενισχύοντας έτσι τα υπό ίδρυση μουσικολογικά τμήματα στα πανεπιστήμιά μας.
Ελπίζουμε ότι η προσπάθειά μας αυτή θα βρει ανταπόκριση στον μουσικό και επιστημονικό κόσμο, στο ευρύτερα καλλιεργημένο κοινό και στην πολιτεία, ως μία ουσιαστική συμβολή στην δημιουργία αυτόνομης εντόπιας (εθνικής) μουσικολογίας σύμφωνα με τα πιο προχωρημένα πρότυπα της διεθνούς σκέψης και βιβλιογραφίας.

© Περιοδικό «Μουσικολογία»