Κείμενα για τη θεωρία της ευρωπαϊκής μουσικής: φόρμα σονάτας, μια αρχέτυπη αφήγηση σε νότες
Το παρόν κείμενο ξεκινά υιοθετώντας την άποψη του Charles Rosen, ότι οι μορφές σονάτας είναι οι πλέον δραματικές και αφηγηματικές της κλασσικής και ρομαντικής περιόδου, και στη συνέχεια παρουσιάζει τα δύο επικρατέστερα και, σε μεγάλο βαθμό, αντικρουόμενα «σενάρια» που υφίστανται όσον αφορά τη θεώρηση του αρχικού Allegro μιας συμφωνίας ή σονάτας.Αφού διατυπωθεί η (ουσιώδης για την κατανόηση των τονικών διαδικασιών) θέση ότι οι πτώσεις λειτουργούν ως η ισχυρότερη οργανωτική αρχή στην τονική μουσική, το άρθρο συνεχίζει με την εισαγωγή θεωρήσεων του ύστερου 18ου και του πρώιμου 19ου αιώνα, προκειμένου να καταδείξει ότι οι περισσότεροι συγγραφείς εκείνης της εποχής αντιμετώπιζαν την μορφή του πρώτου μέρους ενός έργου κυρίως υπό τους όρους των τέλειων αυθεντικών πτώσεων που ολοκλήρωναν τις δύο μεγάλες ενότητες. Κατόπιν παρουσιάζει προσεγγίσεις από τα μέσα του 19ου αιώνα, οι οποίες δίνουν έμφαση στα θεματικά χαρακτηριστικά της μορφής σονάτας (που έχουν ως αποτέλεσμα ένα είδος τριμερούς δομής) και καταδεικνύει ότι οι περισσότερες από τις θεωρητικές προσεγγίσεις του 20ού αιώνα έχουν «επιστρέψει» στις προαναφερόμενες αντιλήψεις, τονίζοντας εκ νέου τις αρμονικές διαδικασίες και τους στόχους τους – τις πτώσεις.Το κείμενο ολοκληρώνεται εξηγώντας γιατί η μορφή της σονάτας κατανοείται καλύτερα ως διευρυμένο διμερές αρμονικό πρότυπο και καταγράφοντας ορισμένα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά που είναι κοινά σε όλες τις μορφές σονάτας και τα οποία έχουν να κάνουν αποκλειστικά με την αρμονική δομή της μορφής.
© Περιοδικό «Μουσικολογία»