Περιλήψεις τεύχους 22 (2015)

Αναστασία Γεωργάκη

Γλώσσα και Κυβερνητική στο Hörspiel Κυβερνητικόν (1971) του A. Λογοθέτη

Οι γραφικές παρτιτούρες του Ανέστη Λογοθέτη είναι στο σύνολό τους μια ριζική επεξεργασία φορμαλιστικών προτύπων και εγγραφής “προ-ηχογραφημάτων”, που προσκαλούν τον ερμηνευτή σε ένα είδος ηχητικής και συνειρμικής έρευνας.

Στην παρούσα ανακοίνωση θα επιχειρήσω μια επιστημονική τεκμηρίωση της γραφικής γλώσσας του συνθέτη, μέσα από τις συχνές αναφορές του ιδίου στον χώρο της Κυβερνητικής. Η προσέγγιση αυτή προβάλλει ιδιαιτέρως τις αναζητήσεις των συνθετών-επιστημόνων της δεκαετίας του ’50 – μεταξύ των οποίων συγκαταλέγεται και ο Α. Λογοθέτης – όπου η εφαρμογή της Κυβερνητικής στην τέχνη απομακρύνεται από την αυστηρή της έννοια, δηλαδή της επικοινωνίας, της ανατροφοδότησης και του ελέγχου σε μηχανικά, βιολογικά και κοινωνικά συστήματα, αλλά στο πλαίσιο μιας πολυπαραγοντικής εξίσωσης δίνει την ελευθερία στον ερμηνευτή να μετασχηματίσει την κεκτημένη γνώση του σε ηχητική επιλογή και την ηχητική επιλογή σε δράση.

Η σχέση της γλωσσικού κώδικα του Α. Λογοθέτη και της Κυβερνητικής διαφαίνεται στο Hörspiel Κυβερνητικόν (1971), όπου ο Λογοθέτης πειραματίζεται με την συμβολική (μέσω του γραφήματος) και ακουστική σχέση της γλώσσας με τη μουσική.

Στο πλαίσιο αυτής της αναφοράς θα φωτίσουμε κρυμμένες πτυχές της μικροδομικής και μακροδομικής οργάνωσης του έργου, τον κρίσιμο βαθμό απροσδιοριστίας και τους διαφορετικούς συνδυασμούς των φωνημάτων καθώς και σημασιολογικές και συντακτικές αξίες της ανθρώπινης γλώσσας που με όχημα την φωνή επιδέχονται διαφορετικών ερμηνειών.

© Περιοδικό «Μουσικολογία»