Η σχέση των εγγενών μουσικών χαρακτηριστικών του έμμετρου λόγου και των αντίστοιχων της μελοποιημένης δημιουργίας επιδέχεται πολλαπλές θεωρήσεις και ερμηνείες, όπως μπορεί να διαπιστώσει κανείς από την υπάρχουσα ειδική βιβλιογραφία. Στα διάφορα είδη μελοποιίας παρατηρούνται πολλαπλοί συσχετισμοί, από τη διατήρηση κάποιας συνάφειας μεταξύ των χαρακτηριστικών του παράγωγου σκέλους και του αρχικού έως τον πλήρη διαχωρισμό τους, όπως συνήθως κατά τον 20ό αιώνα το μέτρο του ποιητικού στίχου υποτάσσεται στο μετρικό σχήμα του μέλους. Η υπάρχουσα διακύμανση είναι απολύτως προφανής, μάλλον και επιθυμητή, δεδομένης a priori της συνύπαρξης δύο δημιουργών, του ποιητή και του μουσουργού. Μάλιστα οι όροι αυτής της «διασύνδεσης» καθορίζονται κατά κανόνα ως επί το πλείστον από τον δεύτερο.
Η παρούσα ανακοίνωση διερευνά την ιδιάζουσα περίπτωση κατά την οποία οι δύο δημιουργικές υποστάσεις ταυτίζονται σε ένα και το αυτό πρόσωπο, είτε με τη μορφή ενός συνθέτη που άφησε κάποια δείγματα μελοποίησης δικού του ποιητικού έργου (π.χ. Γεώργιος Λαμπελέτ, Αντίοχος Ευαγγελάτος), είτε σπανιότερα με τη μορφή ενός ποιητή που αποπειράθηκε ενίοτε να μελοποιήσει κάποια ποιήματά του (π.χ. Ιωάννης Τσακασιάνος). Με αυτή την προσέγγιση μπορούν να εξαχθούν συμπεράσματα σχετικά με τη μελοποίηση, στην οποία επιχειρείται μία αλληλεπίδραση των μουσικών μορφοποιητικών χαρακτηριστικών του λόγου και του μέλους.
Η έρευνα περιορίστηκε σε δείγματα από την εργογραφία για φωνή και πιάνο της λόγιας νεοελληνικής μουσικής του 20ού αιώνα, που γράφτηκαν αποκλειστικά στο Τονικό Μουσικό Σύστημα. Συσχετισμοί επιχειρούνται σε όλα τα μουσικά χαρακτηριστικά του ποιητικού λόγου και του μέλους, με κύρια έμφαση στις χρήσεις του δυναμικού και μελωδικού τονισμού.
© Περιοδικό «Μουσικολογία»