ΜΟΥΣΙΚΟΛΟΓΙΑ

Περιοδική Έκδοση Μουσικής Θεωρίας και Πράξης (1985-2017)

Ιδρύτρια και Διευθύντρια
Ολυμπία Ψυχοπαίδη-Φράγκου
Καθηγήτρια στο Τμήμα Μουσικών Σπουδών
του Πανεπιστημίου Αθηνών

Το περιοδικό Μουσικολογία ιδρύθηκε το 1985 – σε μια εποχή που δεν είχαν ακόμη ιδρυθεί τα Τμήματα Μουσικών Σπουδών στα πανεπιστήμια – από μία ομάδα μουσικολόγων με διευθύντρια την Όλυ Ψυχοπαίδη (1944-2017), που διηύθυνε το περιοδικό μέχρι τον θάνατό της. Υπήρξε το πρώτο εξειδικευμένο επιστημονικό περιοδικό για μουσική στην Ελλάδα μεταπολεμικά και απετέλεσε το βήμα δημοσιεύσεων των μουσικολόγων και ερευνητών του τόπου. Από τα 9 πρώτα ιδρυτικά μέλη του περιοδικού τα 7 διετέλεσαν καθηγητές στα Τμήματα Μουσικών Σπουδών των Ελληνικών Πανεπιστημίων. Η Μουσικολογία επιχορηγήθηκε δύο φορές από το Υπουργείο Πολιτισμού στην πρώτη της φάση (επί υπουργίας Μελίνας Μερκούρη) και υποστηρίχθηκε στη συνέχεια από τις ακόλουθες εκδόσεις:

  1. Οδυσσέας: τεύχη 1, 2, 3 και 4.
  2. Παρατηρητής (Παπασαραντόπουλος, Θεσσαλονίκη): τεύχη 5-6 και 7-8.
  3. Νήσος («Εταιρεία Μελέτης των Επιστημών του Ανθρώπου», καθηγητής Γεράσιμος Κουζέλης): τεύχη 9, 10-11, 12-13, 20, 21 και 22.
  4. «Νέα Σύνορα» – Λιβάνης Α.Ε.: τεύχος 14.
  5. Eξάντας Εκδοτική Α.Ε.: τεύχη 15, 16, 17, 18 και 19.
Τα τεύχη των δύο πρώτων φάσεων της Μουσικολογίας (αρ. 1 έως 8) έχουν εξαντληθεί. Τα υπόλοιπα διατίθενται (μέχρις ότου εξαντληθούν) από τις εκδόσεις Νήσος (αρ. 9 έως 13 και 20 έως 22), «Νέα Σύνορα» – Λιβάνης Α.Ε. (αρ. 14) και Eξάντας Εκδοτική Α.Ε. (αρ. 15 έως 19).

 

Τα μέλη της Επιστημονικής και Συμβουλευτικής Επιτροπής της Μουσικολογίας ανήλθαν εν τω μεταξύ στα 28, συμπεριλαμβάνοντας και νεότερους μουσικολόγους καθώς και μέλη της διεθνούς επιστημονικής κοινότητας. Ο κύκλος των συνεργατών της περιελάμβανε σχεδόν όλους τους έλληνες μουσικολόγους.
Στόχοι της Μουσικολογίας κατά το διάστημα της κυκλοφορίας της, η οποία συνέπεσε με την ανάπτυξη των πανεπιστημιακών καθώς και των εξωπανεπιστημιακών θεσμών του μουσικού πολιτισμού στην Ελλάδα, υπήρξαν:
  1. η ανάπτυξη της έρευνας και η προώθηση νέων μουσικολογικών δυνάμεων του τόπου.
  2. η σύνδεση με τα πανεπιστημιακά προγράμματα.
  3. η διεύρυνση της συνεργασίας της προς τους διεθνείς κύκλους της μουσικολογίας.
  4. η συμμετοχή της στη διεθνή έρευνα.
Ο χαρακτήρας της παρέμεινε πλουραλιστικός ως προς τα πρόσωπα και τις τάσεις, συμπεριέλαβε όλα τα πεδία της μουσικολογίας, ενώ παράλληλα είχε ως ιδιαίτερο σημείο αναφοράς τα πεδία της Αισθητικής, της Φιλοσοφίας και της Κοινωνιολογίας της μουσικής. Στην Μουσικολογία δημοσιεύθηκαν πάνω από 250 πρωτότυπα άρθρα και μεταφράσεις για θέματα επιστημολογίας, Αισθητικής, Κοινωνιολογίας και Φιλοσοφίας της μουσικής. Επίσης κείμενα εθνομουσικολογικά, παιδαγωγικά, καθώς και συστηματικά, ιστορικά και αναλυτικά για την ευρωπαϊκή και για την ελληνική μουσική (στις σελίδες της Μουσικολογίας είδαν για πρώτη φορά το φως της δημοσιότητας περίπου 40 άρθρα για την έντεχνη, την δημοτική και την βυζαντινή μουσική). Η Μουσικολογία εισήγαγε εξ άλλου τις «Βιβλιοπαρουσιάσεις» μελετών της διεθνούς βιβλιογραφίας.
Η Μουσικολογία δημοσίευε πάντοτε περιλήψεις των άρθρων στα αγγλικά και βιογραφικά των συγγραφέων. Στις ελληνικές και αγγλικές ιστοσελίδες του περιοδικού περιλαμβάνονται τα προλογικά σημειώματα, οι περιλήψεις των άρθρων και τα βιογραφικά των συγγραφέων, καθώς και οι βιβλιοπαρουσιάσεις (πλήρεις είτε συντομευμένες).
Στους προλόγους της Μουσικολογίας μπορεί κανείς να παρακολουθήσει την ιστορία του περιοδικού. Στο πρώτο τεύχος της (1985), μάλιστα, γινόταν συμβολική αναφορά στην επέτειο των 100 χρόνων από την ίδρυση του Vierteljahresschrift für Musikwissenschaft (Τριμηνιαίο Περιοδικό Μουσικολογίας) που ίδρυσε ο Guido Adler (μαζί με άλλους) και σηματοδότησε την ίδρυση της μουσικολογίας ως ακαδημαϊκής επιστήμης των νεότερων χρόνων.


Το σήμα της Μουσικολογίας:

Σήμα της Μουσικολογίας ήταν η Margarita Philosophica («Σοφίης λόγος εστίν άριστος»), που στο σύγχρονο επίπεδο της μουσικολογικής έρευνας υποδηλώνει νέα περιεχόμενα.

Margarita Philosophica
© Περιοδικό «Μουσικολογία»